Sprawozdanie z wyjazdu studyjnego

WYJAZD STUDYJNY DO CHORWACJI

W dniach 24-30 czerwca 2019 roku odbył się wyjazd studyjny do Chorwacji realizowany w ramach projektu: Obszary wiejskie szansą na lepsze „jutro” – wyjazd studyjny, finansowanego ze środków Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich w ramach Planu Działania Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 Plan Operacyjny na lata 2018-2019, Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

Głównym celem przedsięwzięcia było zapoznanie uczestników wyjazdu studyjnego z przedsiębiorczością i turystyką regionu Dalmacja (Chorwacja) oraz zaobserwowanie dobrych praktyk w zakresie wykorzystania lokalnych zasobów przyrodniczych i kulturowych dla poprawy jakości życia mieszkańców na terenach wiejskich, jak też próba nawiązania sieci współpracy pomiędzy LGD z województwa podlaskiego a LGD z Chorwacji.

W ramach wyjazdu zostały zorganizowane:

• spotkania z przedstawicielami LGD z ternu Dalmacji

• spotkania z lokalnymi przedsiębiorcami realizującymi projekty turystyczne na terenie Dalmacji

• wizyty w przedsiębiorstwach zajmujących się wytwarzaniem i dystrybucją produktów regionalnych charakterystycznych dla Chorwacji

Uczestnikami wyjazdu studyjno – szkoleniowego były 22 osoby. Byli to pracownicy biur oraz członkowie Lokalnych Grup Działania z województwa podlaskiego, jak też przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego jako eksperci w zakresie tworzenia sieci współpracy i rozwoju obszarów wiejskich, będący jednocześnie członkami podlaskich LGD.

Podczas wyjazdu grupa odwiedziła mi.in.:

• miejscowość Zadvarje, w której od 200 lat funkcjonuje targ na którym sprzedawane są zwierzęta i produkty wytwarzane przez lokalne firmy. To tu, na skraju placu targowego jest siedziba LGD ” ADRION”. Tu został podpisany list intencyjny o współpracy pomiędzy LGD „ADRION” i Lokalną Grupą Wsparcia ” BIAŁOWIEŻA FOREST”. W siedzibie LGD „ADRION ” mogliśmy zobaczyć prezentowane tam wyroby lokalnych producentów. Nowy budynek LGD „ADRION” znajduje się na skraju miejscowości. Tam grupa miała prelekcję na temat działalności firmy oraz prezentację nowego produktu „adrion” z aronii.

LGD „ADRION” to innowacyjna instytucja, powołana w 2012 roku w ramach programu LEADER, który jest inicjatywą Unii Europejskiej. Ma za zadanie wspieranie  lokalnych projektów na obszarze południowo-wschodniej części zupanji Split – Dalmacja. Przedsięwzięcie obejmuje swoim zasięgiem  przede wszystkim obszary wiejskie.

• rodzinną farmę Joško Veža w miejscowości Brist na Makarskiej Riwierze. Rodzina posiada plantację 300 drzewek oliwkowych. Plantacja jest położona na stromym zboczu. W starym domu dziadków Joško Veža z żoną organizuje degustację oliwy z pierwszego tłoczenia. KUČA MASLINOVOG ULJA (DOM OLIWY Z OLIWEK), położony jest w Blatnice, przy plaży na skraju miejscowości Brist. Do degustacji podano 3 rodzaje oliwy, miejscowy chleb, sery, figi, dwa rodzaje wina, miejscowe wypieki. Na miejscu można było nabyć oliwę, oliwki, różnego rodzaju oleje lecznicze ( kompozycje z ziołami wg tradycyjnych receptur), suszone figi. Oliwa z oliwek, produkowana przez rodzinę nosi nazwę FRANKA od imienia matki gospodarza. Joško Veža jest „mistrzem” jakości oliwek i ich opakowań. Prowadzi „szkołę uprawy oliwek”. Pan Joško Veža sobiście opowiedział o historii miejsca i jego atrakcjach.  Dodatkowo rodzina posiada 10 apartamentów, które wynajmuje turystom.
• miejscowość Šestanovac, w której odwiedziliśmy lokalnego ekologicznego producenta oliwy z oliwek pana Jurn’a Dvor, który zaprezentował swoje produkty i oprowadził uczestników po gaju oliwnym. Dodatkowo zwiedzanie zostało urozmaicone przez historię o powstaniu rodzinnego przedsiębiorstwa rolnego. Plantacji oliwek JURIN DVOR, prowadzoną przez rodzinę od 2006 roku, wyłącznie na bazie ekologicznej. Uprawy zajmują obszar 7.5 ha, 1700 drzew głównych. Oprócz oliwy z pierwszego tłoczenia, rodzina zajmuje się produkcją zdrowych i ekologicznych produktów spożywczych  (herbaty z suszonych liści drzewa oliwkowego, beru- oliwkowe pasty do smarowania do sosów, sałatek i ciast, likier z oliwek) oraz naturalnych kosmetyków z oliwek. Grupa została podjęta poczęstunkiem złożonym że smacznych produktów własnego  gospodarstwa i plantacji.
• lokalnego producenta, pana Prius’a Fructus, który zajmuje się sadownictwem i produkcją owoców na bazie czereśni i winogron. Na plantacji były także zioła. Grupa zwiedzała czereśniowy sad. Z powodu bardzo złych warunków atmosferycznych w okresie wiosennym, zbiory czereśni były niewielkie. Grupa miała okazję spróbować doskonałych w smaku owoców, prosto z drzewa. Plantacja posiada instalację nawadniającą, korzysta ze zbiornika wody deszczowej. W razie potrzeby, zbiornik jest zasilany z wodociągu.
• miejscowość Kemenmost, Grubine. Gospodarstwo Ledinji Pod D.O.O. zajmuje się od 4 pokoleń uprawą winogron i produkcją wina Matković. Od 1998 dodatkowo działa winiarnia. Właściciele opowiadali o swojej pracy, prezentując urządzenia do produkcji i przechowywania wina. Kulminacyjnym punktem wizyty była degustacja wina Matkovic i likieru własnej produkcji.
• miejscowość Runovici, niedaleko Imotski. Zwiedziliśmy pasiekę przedsiębiorstwa ZIMA, które oprócz miodu wielokwiatowego i  spadziowego oferuje szeroką gamę pszczelich wyrobów m.in. Propolis.  Pasieka jest położona w czystej ekologicznie okolicy, tuż przy granicy z Hercegowiną. Miejscowość Runovići, dzięki pięknej i czystej rzece Matica, jest znanym ośrodkiem dla wodniaków i mekką dla wędkarzy. Podczas prezentacji można było usłyszeć o tym jak się robi wosk i spróbować pszczelich wyrobów.

Projekt był dobrą praktyką, ponieważ miał dobrze dobrany program pod względem merytorycznym. Ponadto, w ramach Operacji odbyły się wystąpienia przedstawicieli LGD z Chorwacji oraz osób prowadzących małe gospodarstwa oraz przedsiębiorstwa lokalne, które wizytowaliśmy, a dobre tłumaczenie na język polski, pozwoliło uczestnikom na zdobycie rzetelnej wiedzy dot. rozwiązań stworzonych w Chorwacji, w zakresie wykorzystania lokalnych zasobów przyrodniczych i kulturowych dla poprawy jakości życia mieszkańców na terenach wiejskich. O sukcesie operacji zdecydowało umożliwienie uczestnikom wyjazdu zapoznanie się z rozwiązaniami stosowanymi przez lokalnych przedsiębiorców chorwackich, na rzecz przedsiębiorczości i turystyki w regionie Dalmacji (Chorwacja) oraz zaobserwowanie dobrych praktyk w zakresie promocji lokalnych zasobów co w dużej mierze stanowi klucz do sukcesu.