Erasmus +

LGD realizuje projekt pt.: ”Rozwój zrównoważony oczami młodzieży”- polsko-litewsko-ukraińska wymiana filmowa, w ramach Programu ERASMUS+ (nr wniosku o przyznanie pomocy Nr KA105-B573CF0B z dnia 12. 02. 2019r.,  nr umowy: 2019-1-PL01-KA105-062963 od dnia 17 lipca 2019r.)

Projekt jest realizowany w polsko-litewsko-ukraińskim partnerstwie. Liderem partnerstwa jest Lokalną Grupą Działania, Od 2006 r. organizacja zdążyła zrealizować wiele działań na rzecz mieszkańców Regionu Puszczy Białowieskiej, w tym na rzecz młodzieży. Priorytetowy kierunkiem działań jest ochrona i zrównoważone wykorzystanie bogactw naturalnych Puszczy Białowieskiej.

Szkoła partnerska z Litwy, to szkoła średnia z małej miejscowości Žilinų, położonej nieopodal miasteczka Varena i liczącej nieco ponad 500 mieszkańców. W szkole uczy się obecnie niecałe 80 uczniów- mieszkańców tej wioseczki. Status bardzo małej miejscowości i szkoły często utrudnia młodzieży dostęp do form edukacji, rozrywki i działalności społecznej, które mają ich rówieśnicy z miasta. Szkoła aktywnie działa w kierunku propagowania potrzeby ochrony środowiska wśród młodzieży i działa aktywnie w kierunku ochrony największych na Litwie lasów Dainava, położonych na ich terenach.

Stowarzyszenie partnerskie z Ukrainy mimo, że się mieści w mieście, to zasięgiem swojej działalności obejmuje cały obwód Sumski. Jest jednym z najprężniej działających podmiotów w obwodzie jeśli chodzi o realizację międzynarodowych wymian młodzieży (ponad 30 w okresie od 2011 r.) i niekwestionowanym liderem w zakresie polsko-ukraińskich wymian młodzieży (ponad 20 w tym samym okresie). Grupą priorytetową w działaniach stowarzyszenia jest młodzież, przede wszystkim z obszarów wiejskich. Stowarzyszenie od lat współpracuje i działa na rzecz parku narodowego/ rezerwatu żywej natury „Mykhailiwska ciłyna”- jedyny w tej części Europy park narodowy założony na obszarach łąk, które nie były uprawne od setek lat i dzięki temu zamieszkałe przez gatunki roślin i zwierząt gdzieindziej niespotykanych.

Celem nadrzędnym tej wymiany jest kształtowanie postaw zgodnych z koncepcją zrównoważonego rozwoju u 30 młodych osób z Polski, Litwy i Ukrainy dzięki realizacji opracowanego przez nich programu interaktywnych warsztatów z wykorzystaniem nieformalnych metod edukacji. Działania w ramach danego projektu są realizowane przez (i skierowane do) młodzież wiejską z Polski, Litwy i Ukrainy, która dotychczas nie brała udziału w projektach Erasmus + i/lub w ogóle projektach. Tematem przewodnim wymiany jest koncepcja zrównoważonego rozwoju i jej postrzeganie przez młode osoby z różnych krajów. Młodzież będzie rozpatrywała relacje człowieka z naturą w różnych czasookresach- w przeszłości, obecnie i podda analizie spodziewane efekty tych działań w przyszłości (wszystko to mieści się bowiem w ww. koncepcji), by stwierdzić jakie zmiany następują w tych relacjach, jaki wpływ one wywierają na środowisko i jak można wspomóc te procesy, optymalizując je i czyniąc bardziej przyjaznymi dla środowiska. Aby lepiej uzmysłowić młodzieży zjawiska zachodzące na linii „człowiek-przyroda” miejscem realizacji wymiany wspólnie wybrano Podhale, okolice Zakopanego. Tamte tereny znajdują się pod ścisłą ochroną państwa jako park narodowy, przez co obfitują w rzeczywiste przykłady żywej i wyjątkowej natury. Jednocześnie na tamtych terenach w ciągu ostatnich kilku dekad zachodzą dynamiczne procesy rzadko gdzie indziej spotykanych zmian w zakresie skutecznego wykorzystania (komercjalizacji) zasobów naturalnych przez człowieka. Lokalni mieszkańcy- górale- do perfekcji opanowali sztukę wykorzystywania zasobów naturalnych w myśl koncepcji zrównoważonego rozwoju. Oni dokonali gigantycznych zmian w strukturze swojej gospodarki, szybko pokonując dystans dzielący prymitywną gospodarkę rolną od rozwiniętej i nowoczesnej gospodarki turystycznej bazującej na usługach hotelarskich i gastronomicznych. Górale z powodzeniem, a jednocześnie dużą dbałością wykorzystują zasoby naturalne Podhala, czyniąc z nich źródło dochodów, a jednocześnie dokładając ogromu starań  dla zachowania tych bogactw dla przyszłych pokoleń. Dlatego zostało wybrane właśnie to miejsce dla realizacji wymiany. Tam młodzież będzie w stanie bezpośrednio doświadczyć rozmaitych form skutecznego wykorzystania (komercjalizacji) zasobów naturalnych w myśl koncepcji zrównoważonego rozwoju. Uczestnicy wezmą udział w szeregu spotkań edukacyjnych konkretnymi przedstawicielami lokalnych podmiotów biorących aktywny udział w tych procesach. W tym celu zaplanowano szereg spotkań z podmiotami z Podhala, którzy uczestniczą w szeroko  traktowanym zarządzaniu i wykorzystywaniu zasobów naturalnych tego regionu Polski. Będą to pracownicy Tatrzańskiego Parku Narodowego, właściciele i pracownicy ośrodków wypoczynkowych opierających swoją działalność o zasoby naturalne Podhala, podmioty czerpiący korzyści z zasobów geotermalnych (np. termy, Zakład „Geotermia Zakopane”), podmioty zajmujące się promocją zasobów naturalnych Podhala (np. Biuro Promocji Zakopanego, przewodnicy tatrzańscy). Ponadto, aby nadać procesowi uczenia się niekonwencjonalnych (nieformalnych) kształtów całokształt tych działań zrealizowano w formie warsztatów filmotwróczych, a ich zwieńczeniem jest przygotowany przez młodzież film. Po dniu  wprowadzającym do wymiany, przez kolejne trzy dni uczestnicy wspólnie opanowywali sztukę filmotwórstwa pod opieką profesjonalistów specjalizujących się w takich warsztatach z udziałem młodzieży. W trakcie tych działań młodzież nauczyła się pracować ze specjalistycznym sprzętem do tworzenia filmów, w tym dronem, oprogramowaniem do obróbki materiału filmowego oraz opanowała podstawy tworzenia scenariuszy i  scenografii na potrzeby filmu. Następnie wspólnie opracowała scenariusz filmu pt. „Rozwój zrównoważony oczami młodzieży” oraz dokonała podziału ról i obowiązków. Przez kolejne dni oraz w trakcie ww. spotkań młodzież zbierała materiał realizując scenariusz i odgrywając swoje role. Jednym z ważnych działań w ramach tworzenia filmu były wyniki wywiadów, które uczestnicy wymiany przeprowadzili z mieszkańcami i gośćmi Zakopanego, a których celem było ustalenie na ile dobrze znana jest koncepcja zrównoważonego rozwoju wśród ludzi, jak ona jest pojmowana i jak realizowana przez poszczególne osoby. Wyniki tych wywiadów były niezwykle istotne dla wyciągania ostatecznych wniosków i tworzenia puenty kończącej film. W filmie również znalazły się materiały przygotowane przez każdą z grup narodowych w trakcie działań przygotowawczych. Ponadto dążąc do zachowania trwałości współpracy oraz chcąc nadać jej charakteru  długoterminowego młodzież zaplanowała kontynuację działań projektowych. W tym celu powstały w trakcie wymiany film będzie wieloodcinkowy. W sumie powstanie 3 odcinki. 1-w Polsce w tym roku, 2– na Litwie w przyszłym roku i 3 na Ukrainie za dwa lata. Przy czym, przy realizacji kolejnych dwóch odcinków filmu (kolejnych dwóch projektów) formalne partnerstwo będzie zachowane, lecz zmianie będą ulegały grupy uczestników. Jest to celowe. Zachowanie partnerstwa będzie sprzyjało coraz lepszej jakości realizowanych działań, dzięki wykorzystywaniu przy każdym kolejnym projekcie doświadczenia i umiejętności zdobytych w trakcie poprzedniego. Natomiast zmiana uczestników jest uwarunkowana dążeniem do zaangażowania do działań projektowych maksymalnie dużej liczby osób (każda bowiem z organizacji skupia wokół siebie znaczna liczbę młodzieży) poprawiając ich szanse rozwojowe i przenosząc na nich całokształt efektów z tytułu udziału w takich wymianach.

Wszyscy członkowie narodowych grup uczestników, to mieszkańcy obszarów wiejskich. Fakt zamieszkiwania i pobierania nauki na tych terenach wiąże się z szeregiem trudności, które raczej nie napotykają ich rówieśnicy z miasta. Np. ograniczony dostęp do szerokiego wachlarza szkolnych  (fakultatywnych) i pozaszkolnych form edukacji skierowanych na rozwój pasji i zainteresowań młodzieży. Dotyczy to również nauczania języków obcych. Na wsi oferta w tym zakresie jest bardzo okrojona przede wszystkim z dwóch powodów: braki kadrowe i niedostateczny  poziom finansowania tego typu działań. Przez to młodzież wiejska często musi rezygnować ze swoich rzeczywistych pasji zajmując się „tym, co jest”. To samo dotyczy form i sposobów spędzania wolnego czasu oraz kręgu osób, z którymi młodzież wiejska może podtrzymywać relacje przyjacielskie. Wszystko to ma bardzo okrojony i zawężony zakres i charakter. Poza tym, wolny czas dla młodzieży wiejskiej często jest wypełniany pracą fizyczną związaną z koniecznością pomocy rodzicom w utrzymywaniu gospodarstw domowych (często rolnych). Wszystko to znacznie ogranicza możliwości rozwoju osobistego oraz realizacji pasji życiowych młodzieży wiejskiej. Proponowaną wymianę można bez hiperbolizacji nazwać „przełomowym wydarzeniem” w życiu każdego jej uczestnika. Dla nich będzie to prawdziwe „okno w inny świat”, przez które młodzież zobaczy inny kraj oraz przedstawicieli innych kultur. Co więcej, będą pracować w zespole międzynarodowym wspólnie stawiając cele i osiągając konkretne rezultaty (z wykorzystaniem języka obcego). Ponadto, co jest najważniejsze, młodzież sprawdzi swoje siły i odkryje wewnętrzny potencjał dzięki zrządzaniu projektem na każdym etapie jego życia (planowanie, realizacja, ewaluacja, sprawozdanie, kontynuacja). Już na etapie tworzenia koncepcji wymiany i pracy nad wnioskiem aplikacyjnym dało się zauważyć znaczne podniecenie i wzrost poczucia własnej wartości przez uczestników wymiany. W krajach Europy Środkowej oraz Wschodniej (w tym w Polsce, na Litwie i szczególnie na Ukrainie) wciąż istnieją znaczne różnice (stereotypowe) w postrzeganiu się nawzajem prze mieszkańców wsi i miasta. Szczególnie mocno to jest odczuwalne na poziomie relacji między młodzieżą. Czasami da się nawet usłyszeć, że pochodzenie ze wsi jest niemal wyrokiem, przez co często młodzież wiejska deprecjonuje swoją osobowość. Ta wymiana pomoże młodzieży pokonać ten stereotyp.

Młodzież tworząca, a następnie realizująca projekt, aktywnie działa na rzecz środowiska naturalnego w swoich miejscowościach. Każdy przynależy do organizacji, która od lat przyczynia się do poprawy relacji na ścieżce „człowiek-natura”, czyniąc oddziaływanie człowieka na otaczające środowisko coraz mniej szkodliwym lub niwelując ten wspływ. Dlatego tematyka ochrony przyrody, niwelacji wpływu człowieka na środowisko oraz optymalizacji wykorzystywania zasobów naturalnych jest dla wszystkich uczestników projektu bardzo bliska i znana. Jednocześnie, całokształt tych zagadnień mieści się aktualnej i promowanej obecnie na świecie koncepcji zrównoważonego rozwoju, która z kolei nie jest do końca zrozumiała dla uczestników wymiany, szczególnie w takim wieku. Projekt będzie służył poprawie wiedzy młodzieży w tym zakresie, a jego rezultatem będzie kreatywna prezentacja wizji zrównoważonego rozwoju opracowanej przez młodzież z wykorzystaniem narzędzi filmowych.

Młodzieży zależy na zdobywaniu nowej wiedzy i umiejętności. Dlatego, a także mając za zadanie maksymalne abstrahowanie od klasycznych szkolnych form edukacji oddając prym metodom nieformalnym i pozaformalnym jednomyślnie postanowiono o włączeniu do programu warsztatów z filmotwórstwa. Ta dziedzina (w czystej swojej postaci) jest całkiem nowa dla wszystkich uczestników wymiany, mimo że każdy niemal codzienne produkuje pewna ilość materiałów multimedialnych z wykorzystywaniem komórek. Brakuje natomiast profesjonalnej wiedzy i umiejętności z zakresu tworzenia filmów. Wszystko to zagwarantuje maksymalny poziom aktywności i zaangażowania młodzieży w podejmowane działania. Szczególnie, biorąc pod uwagę fakt, że młodzież mimo opanowania specyficznych technik i rozwiązań techniko-technologicznych z branży, również wystąpi w roli reżyserów, scenarzystów i aktorów, tworząc na sam koniec film, który zostanie wyświetlony na dużym ekranie. Będzie to całkiem nowe i niesamowite doświadczenie dla każdego, co znacznie  uzupełni skarbonkę życiowych wrażeń i będzie miało przełożenie na dalsze postrzeganie otaczającej rzeczywistości.

 Strona projektu erasmusa na facebooku: https://www.facebook.com/groups/2193166920908200/